O kosaćcach najogólniej.

 Kosaćce - zwane popularnie irysami, to temat rzeka. Tak najprościej możemy je podzielić na bródkowe i bezbródkowe
(czyli te, które mają pasek krótkich włosków na płatkach i te, które go nie mają). Bródkowe najczęściej nazywane są kosaćcami a bezbródkowe irysami. Wszystkie zaś należą do jednego rodzaju z łac. Iris czyli kosaciec.
Taki mały misz-masz na początek.

     Do rodzaju należy ponad 300 gatunków rozprzestrzenionych na półkuli północnej. Zasiedlają różne stanowiska, w różnych klimatach, dlatego mają różne wymagania. Jednak zdecydowana większość wymaga stanowisk słonecznych, z umiarkowanie wilgotnym i przepuszczalnym podłożem, choć są i takie, które wymagają miejsc ocienionych i bardzo wilgotnych. Różnice dotyczą także podłoża - od gleb ciężkich, żyznych po suche i ubogie. Trudno jednak wyobrazić sobie ogród bez kosaćców.
Są powszechnie lubiane i chętnie uprawiane w ogrodach. Jeśli dodamy do tego odmiany, otrzymamy tysiące, może dziesiątki tysięcy rozmaitych kształtów, kolorów, wysokości itp. Pozornie są roślinami łatwymi w uprawie. Niby tak a jednak nie do końca. Często nie spełniają naszych oczekiwań, czujemy się rozczarowani. Fakt, że nie chcą rosnąć w naszym ogrodzie wynika najczęściej z nieprawidłowej uprawy. Zanim zdecydujemy się na wprowadzenie ich do ogrodu warto zapoznać się
z nimi, poznać ich wymagania i potrzeby oraz najważniejsze zasady dotyczące uprawy, by nie popełniać błędów, których skutki mogą być opłakane.

• Stanowisko - odpowiednie dla danego gatunku czy odmiany. Te, które potrzebują słońca nie mogą rosnąć w półcieniu
  i odwrotnie.     
• Gleba - zawsze przepuszczalna. Kosaćce to byliny kłączowe. Jeśli gleba będzie zbyt zwięzła kłącza będą po prostu gniły. Ważne jest także pH podłoża.
• Sadzenie - najlepsza pora - sierpień. Młode kłącza, przynajmniej z jednym pąkiem należy sadzić tak, by ich górna część znajdowała się tuż pod powierzchnią ziemi. Przed sadzeniem lub zaraz po liście trzeba przyciąć na wysokość około 10 cm a miejsce sadzenia obficie podlać. Podlanie to najlepszy sprawdzian czy kłącza posadzone są prawidłowo - powinny wystawać ponad powierzchnię gleby. Miejsca cięć przed sadzeniem trzeba zabezpieczyć węglem drzewnym. Stare mocno rozrośnięte kępy trzeba dzielić i przesadzać na nowe miejsca wybierając tylko młode kłącza, rosnące na obwodzie kępy.
• Pielęgnacja - nawet jeśli uprawiane są prawidłowo często zdarza się, że są atakowane przez choroby.
  Najczęstsze z nich to:
  - mokra zgnilizna
  - bakteryjna plamistość liści
  - szara zgnilizna kłączy.
  Warto więc wiosną (dla bezpieczeństwa) opryskać liście i kłącza Miedzianem. Najlepsza pora, gdy liście mają około 15-25 cm wysokości. Przekwitnięte kwiatostany trzeba usuwać regularnie wycinając je u nasady. 
• Nawożenie - dwukrotnie w ciągu sezonu, przed i po kwitnieniu. Różne gatunki potrzebują innych "pokarmów".
  Stosując nawozy sypkie nie wolno obsypywać nim kłączy a jedynie glebę wokół rośliny. Kosaćce zbyt mocno nawożone częściej zapadają na choroby i słabo kwitną.

Teraz pozostaje już tylko patrzeć jak rosną i zachwycać się urodą ich kwiatów. Szkoda tylko, że kwitną tak krótko - to ich największa wada.
Wszystkie kosaćce są mrozoodporne i nie wymagają zabezpieczania na zimę.

Kosaciec syberyjski

(Iris sibirica)

     Gatunek ten występuje zarówno w Europie jak i w Azji aż po Syberię. Wszędzie są to miejsca wilgotne, nad brzegami wód a nawet czasowo zalewowe, I to właśnie mówi nam czego potrzebuje do prawidłowego rozwoju, Stare wilgotnego, próchniczego podłoża na słonecznym stanowisku. Jest rośliną długowieczną, na jednym miejscu może rosnąć przez wiele lat. Sygnałem do tego, że trzeba go odmłodzić jest pusty środek kępy. A ponieważ jego kłącza tworzą mocno zbitą bryłę będzie potrzebny do tego ostry szpadel i trochę siły (może trochę więcej niż “trochę”). Jego wąskie liście są dość długie, początkowo ustawione pionowo, później przewieszają się łukowato. Kwitnie bardzo obficie w czerwcu i lipcu. Kwiaty w kolorze szafirowym, raczej drobne ale liczne i trwałe. W porze kwitnienia tworzą dużą barwną plamę.

• Stanowisko - słoneczne i tylko takie
• Gleba - żyzne, przepuszczalne, stale wilgotne
  o odczynie obojętnym
• Nawożenie - dwukrotnie w ciągu sezonu, przed i po kwitnieniu. Nie należy stosować nawozów mineralnych. Najlepszym rozwiązaniem jest ściółkowanie gleby wokół rośliny rozłożonym kompostem. Jeśli musimy zastosować nawóz mineralny to nie powinien zawierać dużej dawki azotu. 
• Pielęgnacja - jedynym zabiegiem pielęgnacyjnym jest usunięcie przekwitniętych kwiatostanów. Wiosną trzeba wyciąć martwe liście jak najniżej.

Wysokość - 80-120 cm.
Kolor kwiatu - szafirowy
Pora kwitnienia - VI-VII
Stanowisko - słoneczne
Podłoże - żyzne, przepuszczalne, stale wilgotne, odczyn obojętny